Ajshja radiaAllahu anha
“All-llahu nuk ju ndalon tė bėni mirė dhe tė mbani drejtėsi me ata qė nuk ju luftuan pėr shkak tė fesė, e as nuk ju dėbuan prej shtėpive tuaja; All-llahu i do ata qė mbajnė drejtėsinė. All-llahu ua ndalon t’u afroheni vetėm atyre qė ju luftuan pėr shkak tė fesė, qė ju nxorėn prej shtėpive tuaja dhe qė ndihmuan dėbimin tuaj; ju ndalon tė miqėsoheni me ta. Kush miqėsohet me ta, tė tillėt janė dėmtues tė vetvetes.” (Kur’ani, El-Mumtehineh, 8-9). AJSHJA R.A.
Nga Anglishtja :
Vajza e Ebu Bekrit r.a. dhe njėherit bashkėshortja mė e dashur e pejgamberit s.a.v.s. u lind nė vitin e katėrt tė Shpalljes. Emri i saj Ajshe, ndėrsa mbiemri Umu Abdullah (nėna e Abdullahut), mirėpo nė pėrgjithėsi e thirrnin “e sinqerta”. Derisa nuk kishte fėmijė, nuk kishte as mbiemėr. Nė atė kohė tė kesh mbiemėr ishte nder i madh dhe njerėzit gjithmonė e donin njė gjė tė tillė. Njė ditė Ajshja r.a. e pyeti tė dėrguarin e All-llahut, paqja dhe mėshira e Tij qoftė mbi tė: “O i dėrgur i All-llahut, gratė tjera kanė mbiemėr, ndėrsa unė nuk kam, andaj tė lutem ma propozo njė!” Pejgamberi s.a.v.s. i tha: “Pėrse nuk e merr mbiemrin e Umu Abdullahut?” Abdullahu ishte i biri i motrės sė Ajshes.
Qysh nga fėmijėria, Ajshja r.a. ishte jashtėzakonisht intelegjente. Qė kur ishte ende vajzė, ajo ishte e kėndshme, gazmore dhe kishte memorje fantastike. Madje, edhe kur u bė e moshuar, i mbante nė mend disa momente tė fėmijėrisė sė saj tė hershme. Kur ndodhi shpėrngulja e pejgamberit s.a.v.s. prej Mekes nė Medine, ajo i kishte jo mė shumė se 9 vite, por historia tregon se shumė gjėra janė transmetuar pikėrisht prej saj. Asnjė prej shokėve tė pejgamberit s.a.v.s. nuk kishte tė mbledhur mė shumė hadithe se ajo.
Pejgamberi s.a.v.s. dhe Ebu Bekri r.a. kishin deklaruar se mes veti janė vėllezėr dhe ky deklarim kishte vlerė tė madhe. Martesa e pejgamberit s.a.v.s me bijėn e tij kėtė lidhje e bėri edhe mė tė fortė.
Pas vdekjes sė Hatixhes r.a., gruaja e Othmanit r.a. e pyeti pejgamberin s.a.v.s. nėse ka dėshirė tė martohet pėrsėri pėr ta larguar pikėllimin. Pejgamberi s.a.v.s. i tha asaj: “Me kė tė martohem, me ndonjė tė vejė, apo me tė virgjėr?” Ajo iu pėrgjigj: “Prej tė dy kategorive ka. Ajshja, bija e Ebu Bekrit ėshtė e virgjėr dhe Sauda, bija e Zamės ėshtė e vejė.” Mė vonė, pejgamberi s.a.v.s. u martua me tė dyjat. Para se Ajshja r.a. tė martohej me tė dėrguarin e All-llahut, paqja dhe mėshira e Tij qoftė mbi tė, ajo ishte e fejuar me njė pabesimtar. Familja e tė fejuarit tė Ajshes, e prishėn kėtė fejesė nga shkaku se mendonin se pasi tė martohet me Ajshen, djali i tyre do tė bėhej musliman. Nė atė kohė Ajshja ishte vetėm 6 vjeēare.
Pas vendosjes nė Medine, pejgamberi s.a.v.s. e dėrgoi Zejd ibn Harithin dhe shėrbėtorin e tij Ebu Rafen pėr ta pėrcjellur Ajshen r.a. pėr nė Meke. Shoqėruesve tė Ajshes r.a. pejgamberi s.a.v.s. ua kishte dhėnė 500 dirhem si furnizim pėr atė udhėtim. Ajshen r.a. e sollėn nė Medine pa pasur ndonjė problem gjatė rrugės, mirėpo ndryshimi i klimės ndikoi negativisht tek ajo. Ajo u sėmur dhe i ranė flokėt e saj tė mrekullueshme. Pasi i kaloi ajo sėmundje, ajo shtoi nė peshė. Pastaj Ebu Bekri e pyeti pejgamberin s.a.v.s.: “Pse nuk e merr Ajshen nė shtėpinė tėnde o i dėrguar i All-llahut? Ceremonia martesore tanimė ėshtė bėrė e ditur.” Profeti s.a.v.s. ia ktheu: “Nuk kam tė holla pėr t’ia paguar mehrin asaj.” Kur e dėgjoi kėtė Ebu Bekri, i mori 500 dirhem tė tij dhe ia dha profetit, paqja dhe mėshira e All-llahut qoftė mbi tė! Ato tė holla i mori profeti s.a.v.s dhe ia dėrgoi Ajshes r.a., ndėrkaq ajo erdhi te profeti s.a.v.s nė muajin sheval tė vitit tė parė tė hixhretit.
Nė kohėn kur Ajshja r.a. u lind, shtėpia e Ebu Bekrit veēmė ishte ndriēuar me dritėn e Islamit dhe kjo (dritė) kishte zėnė vend nė zemrėn e saj. Kjo dashuri (pėr Islamin) ishte rritur edhe mė tepėr atėherė kur ajo u martua me profetin, paqja dhe mėshira e All-llahut qoftė mbi tė! Shumė ngjarje prekėse dhe interesante i kishin ndodhur asaj. Nė vijim do t’i shtjellojmė ca prej tyre:
Tregimi i parė ishte kur Ajshja r.a. ishte me profetin s.a.v.s. nė njė karavan. Kur arriti nata, e ndalėn karavanin pėr tė pushuar. Ajshja r.a. doli nga ai pėr nevoja tė veta personale dhe e humbi qaforen e saj tė ēmuar. Kur e kuptoi se e kishte humbur, filloi ta kėrkojė. Nė ndėrkohė, karavani e kishte vazhduar rrugėn, mirėpo Ajshja r.a. nuk e dinte se ai nuk ishte nė vendin qė e kishte lėnė ajo. U mbėshtoll me rrobet e veta dhe priste pėr tė ardhur dikush pėr ta shpėtuar. Pas pak u takua me Safvan ibn Mautalin, detyra e tė cilit ishte qė tė qėndrojė pas karavanit dhe t’i mbledhė ato qė mbetnin mbrapa. Ai kur Ajshen r.a. i tha qė ngjitet mbi deven e tij. Dikua kah mesdita iu bashkangjitėn karavanit. Ky incident i dha rast disa njerėzve qė tė keqkuptojnė dhe tė hudhin shpifje pėr tė. Ata hipokritė, e filluan njė propagandė tė djallėzuar kundėr Ajshes, gjegjėsisht e akuzuan atė pėr shkelje kurore. Kjo propagandė mori pėrmasa tė hatashme saqė profeti s.a.v.s. u detyrua qė ta dėrgojė Ajshen r.a. tek prindėrit e vet pėr ca kohė. Nė njė rast ai s.a.v.s. tha: “Nėse Ajshja ėshtė e pafajshme, All-llahu i Lartėsuar do ta mbrojė atė.” Kjo ēėshtje zgjati disa ditė derisa All-llahu i Lartėsuar e shfajėsoi Ajshen r.a. nga kjo shpifje. Kjo gjendet nė kaptinėn e 24 – tė. Kjo ndodhi kur profeti s.a.v.s. shkoi tek shtėpia e prindėrve tė saj. Profeti s.a.v.s. i tha asaj se All-llahu e kishte shfajėsuar dhe ia lexoi ajetet e kaptinės sė 24 – tė rreth ēėshtjes nė fjalė. Nėna e Ajshes r.a. i tha asaj tė ngritet e ta falėnderojė profetin, paqja dhe mėshira e Zotit qoftė mbi tė. Ajshja, mė pastaj, ia ktheu: “Unė do ta falėnderoj vetėm All-llahun e Lartėsuar, pasiqė Ai mė shfajėsoi.”
Tregimi i dytė ėshtė gjithashtu mjaft i rėndėsishėm. Furnizmi me tė mirat e kėsaj bote nga ana e profetit s.a.v.s. kundrejt grave tė tij ishte i pamjaftueshėm. Ushqimet qė shtėpia e profetit s.a.v.s. i konsumonte pėrfshinin drithra, hurme etj. Gjithė bashkėshortet e profetit s.a.v.s. njėzėri u ankuan tek ai pėr pamjaftueshmė rinė e ushqimeve. Profeti s.a.v.s. nė kėtė rast tregoi pakėnaqėsi. Ebu Bekri r.a. dhe Omeri r.a. i thanė bijave tė tyre qė ta ndalojnė turrin e tyre kundrejt profetit s.a.v.s. pėr ta shtypur atė nė shtimin e furnizimeve ushqimore, megjithatė bashkėshortet tjera e vazhduan atė kėrkesė. Mė nė fund profeti s.a.v.s. vendosi qė t’i ndėrpresė marrėdhėniet me gratė e veta pėr njė muaj. Ai u largua edhe nga dhoma e tyre. Me kėtė rast u krijua njė pėrzierje e madhe ndėr njerėz dhe ata menduan se profeti s.a.v.s. ishte shkurorėzuar me gratė e tij. Omeri r.a. kėrkoi qė tė flasė me profetin s.a.v.s. dhe pėr kėtė herė nuk iu plotėsua dėshira. Kėrkoi edhe pėr tė dytėn herė, e edhe kėtė nuk arriti tė takohet me tė. Pėr tė tretėn herė, mė nė fund, profeti s.a.v.s. ia plotėsoi dėshirėn atij dhe e pranoi tė bisedojė me tė pėr kėtė ēėshtje. Kur hyri Omeri r.a. nė dhomėn e tij, e pa tė shtrirė nė njė shtrojė tė pagdhendur dhe tė papėrshtatshme pėr tė qėndruar nė tė, prej sė cilės (shtrojė) profetit s.a.v.s. i kishin mbetur shenja nė trupin e tij fisnik. Enėt ngrėnėse ishin nė tokė tė shpėrndara prej njėra-tjetrės. Kur Omeri r.a. e pa kėtė skenė, u pikėllua shumė dhe e pyeti: “O i dėrguar i All-llahut, a je shkurorėzuar me gratė e tua?” Profeti s.a.v.s. iu pėrgjigj: “Jo!” Omeri r.a. mė pastaj e transmetoi kėtė lajm deri tek besimtarėt. Ai muaj kishte 29 ditė dhe ai s.a.v.s. u kthye prej dhomės sė tij nė tė cilin qėndroi i izoluar. Kur u kthye tek gratė e tij, Ajshja r.a. ishte e para e cila u vizitua ng ai.
Tregimi i tretė ishte kur profeti s.a.v.s. i tha Ajshes r.a.: “Mund tė mė pėrgjigjesh nė njė pyetje qė do ta parashtroj, mirėpo pasi tė konsulltohesh me prindėrit e tu.” Ajshja r.a. i tha: “Cila ėshtė ajo pyetje?” Profeti s.a.v.s. filloi t’i lexojė ajetet: “O ti pejgamber, thuaju grave tua: Nė qoftė se e lakmoni jetėn e kėsaj bote dhe stolitė e saj, atėherė ejani, unė po ju jap furnizimin (pėr lėshim) dhe po ju lėshoj ashtu si ėshtė e rrugės. E nėse e doni All-llahun, tė dėrguarin e Tij dhe botėn tjetėr, atėherė tė jeni tė sigurta se All-llahu ka pėrgatiur shpėrblim tė madh pėr ato prej jush qė bėjnė punė tė mira.” (33: 28-29). Kur e dėgjoi kėtė Ajshja r.a., tha: “O i dėrguar i All-llahut, pse mė duhet t’i pyes prindėrit?! Unė e preferoj All-llahun, tė dėrguarin e Tij dhe botėn e ardhme mė shumė komoditetet e rėndomta.” Profeti s.a.v.s. u nda i kėnaqur prej pėrgjigjes sė Ajshes r.a. dhe i tha qė kėtė pyetje do t’ua parashtrojė edhe bashkėshorteve tjera. E bėri kėtė dhe secilės qė ia thonte kėtė pyetje, ia tregonte edhe atė qė Ajshja r.a. e kishte thėnė.
Profeti s.a.v.s. ndjente dashuri tė madhe pėr Ajshen r.a. saqė kjo mund tė vėrtetohet me fjalėt: “O All-llah, nga gjėrat qė i kam nė kontroll, gjithmonė mbaj drejtėsi mes tyre (e kishte pėr qėllim tė thojė se ai mbante drejtėsi mes grave tė tij, pa e dalluar ndonjėrėn mbi tjetrėn), por mė fal pėr atė qė ėshtė jashtė kontrollit tim (e kishte pėr qėllim tė prononcojė se Ajshen e dashuronte mė shumė)!”
Njė herė tjetėr, Amr ibn el – Asi i tha: “O i dėrguar i All-llahut, kė e do mė sė shumti (prej bashkėshortėve) ?” Profeti s.a.v.s. iu pėrgjigj: “Ajshen!” Amr ibn el – Asi pėrsėri e pyeti duke i thėnė: “Ndėrkaq, kė e do mė sė shumti prej meshkujve?” Profeti s.a.v.s. iu pėrgjigj: “Ebu Bekrin!” Njėashtu, edhe Ajshja r.a. ndjente po aq dashuri pėr profetin, paqja dhe mėshira e All-llahut qoftė mbi tė.” Ndodhte qė Ajshja r.a. zgjohej gjatė natės dhe nėse nuk e gjente profetin s.a.v.s. pranė saj, turbullohej. Njė natė, ajo nuk e gjeti profetin s.a.v.s. nė shtrat kur i doli gjumi nė mesin e natės. Filloi ta kėrkojė andej e kėndej dhe mendoi se mos vallė kishte shkuar te njėra nga gratė tjera, mirėpo, e gjeti atė duke u falur. U turpėrua nga ky akt dhe tha: “Prindėrit e mi t’u bėfshin kurban! Unė po mendoja pėr diēka tjetėr, e ti paske qenė i zėnė nė njė punė tjetėr.”
Dashuria e saj pėr profetin s.a.v.s. mund tė matet edhe duke u bazuar nė faktin qė petku nė tė cilin profeti s.a.v.s. kishte vdekur, mė pastaj u ruajt nga Ajshja r.a. nė njė vend tė sigurtė.
Ajshja r.a. ishte tetėmbėdhjetė vjeēare kur profeti s.a.v.s. ndėrroi jetė. Ai qėndroi 13 ditė i sėmurė. Gjatė kėsaj periudhe, ai qėndroi 8 ditė me Ajshen r.a., ndėrsa me gratė tjera qėndroi 5 ditė. Ai poashtu vdiq nė dhomėn e Ajshes, All-llahu qoftė i kėnaqur prej saj! Pas vdekjes sė profetit, paqja dhe mėshira e All-llahut qoftė mbi tė, ajo jetoi edhe 48 vite si e vejė.
Dy vite mė vonė, Ebu Bekri – prijėsi i parė i muslimanėve – iu bashkėngjit profetit s.a.v.s. nė Parajsė, kėshtuqė, Ajshja krahas asaj qė ishte e vejė, tani mbet edhe jetime. Ebu Bekri r.a. u varros afėr profetit, paqja dhe mėshira e All-llahut qoftė mbi tė! Nė atė kohė, ajo i kishte vetėm 20 vjet. Pas tij, prijės u zgjedh Omeri r.a. dhe mė kėtė rast ai miratoi nga njė shumė prej 10.000 dirhem pėr bashkėshortet e profetit, paqja dhe mėshira e All-llahut qoftė mbi tė, kurse pėr Ajshen r.a. i miratoi 12.000 dirhem. Nė sqarim tė kėsaj ai tha se me vetė faktin qė Ajshja ishte mė e dashura pėr profetin, paqja dhe mėshira e All-llahut qoftė mbi tė, ajo edhe meriton mė shumė.
Nė kohėn kur Omeri r.a. ishte pėr tė vdekur, e dėrgoi birin e tij tek Ajshja r.a. me kėrkesė qė t’i japė leje atij (Omerit r.a.) pėr t’u varrosur pranė profetit, paqja dhe mėshira e All-llahut qoftė mbi tė! Ajshja i tha: “E pata zgjedhur atė vend pėr vete, por do ta bėj atė pėr Omerin.”
Edhepse Ajshja r.a. i kishte dhėnė leje Omerit r.a. qė tė varrosej pranė profetit, paqja dhe mėshira e All-llahut qoftė mbi tė, prapė se prapė, Omeri r.a. nė testamentin e tij i kishte thėnė birit tė tij: “Dėrgoje kufomėn time tek dera e Ajshes, nėse pranon qė tė varrosem aty – mirė, pėrndryshe dėrgomė aty ku janė varrezat e muslimanėve!”
Ajshja r.a. e lejoi qė tė varrosej nė atė vend ku ishin marrė vesh me Omerin r.a. para se ai tė vdiste, kėshtuqė u varros dhe tani profeti, paqja dhe mėshira e All-llahut qoftė mbi tė, Ebu Bekri r.a. dhe Omeri r.a. u varrosėn nė tė njėjtėn dhomė (vend). Ky akt e argumenton shpirtgjerėsinė dhe natyrėn e saj tė mirė.
Ajshja r.a. ishte e dobėt gjatė kohės kur ishte mė e re, mirėpo mė vonė shtoi nė peshė. Kishte njė ēehre tė ēelur dhe ishte femėr shumė e bukur. Veshja e saj e preferuar ishte kėmisha e kuqe dhe fustani (mbėshtjellėsja) e zezė. Ajo ishte e kėnaqur edhepse nė jetėn e saj e ka pasur vetėm atė fustan tė cilin e ka larė dhe e ka mbajtur... Ajo ishte njė ndjekėse e vėrtetė e Sheriatit. I kėshillonte fėmijėt pėr tė bėrė punė tė mira dhe i kėshillonte pėr tė qenė modestė e tė druajtur. Ajo gjithashtu i qėndronte rreptė edhe mbulesės.
Njė ditė Is-haku, i cili ishte i verbėr, erdhi pėr ta vizituar, kurse ajo e mbėshtolli veten me njė mbėshtjellėse. Kur e kuptoi kėtė Is-haku i tha: “Pėrse mbėshtjellesh nga unė kur unė nuk mund tė tė shoh?” Ajshja r.a. pa hezitim iu pėrgjigj: “Unė tė shoh, nėse ti nuk mund tė mė shohėsh.” Ajo asnjėherė nuk qe lakmitare dhe gjithmonė i bėnte ballė jetės sė vėshtirė qė e kishte. Transmetohet se njė herė ka thėnė: “Pas vdekjes sė profetit, paqja dhe mėshira e All-llahut qoftė mbi tė, asnjėherė nuk u ngopa, e kurdoherė qė e bėja kėtė, mė rridhnin lotėt.” Kur u pyet pėr shkakun, ajo tha: “Bėja kėshtu sepse e dija qė profeti s.a.v.s. deri nė vdekjen e tij nuk kishte ushqim tė mjaftueshėm pėr tė ngrėnė.”
Dashuria e saj ndaj profetit s.a.v.s. mund tė parafytyrohet nė shtjellim tė njė ngjarjeje tjetėr.
Njėherė ajo u grind me Abdullah ibn Zubejrin dhe u betua se asnjėherė mė nuk do t’i flasė atij. Abdullahu u pendua dhe i kėrkoi falje. Familjarėt nga nėna e profetit s.a.v.s. iu lutėn asaj qė ta pranojė faljen e Abdullahut. Nė kėtė rast ajo qau dhe tha: “Ju jeni familjarėt e profetit, paqja dhe mėshira e All-llahut qoftė mbi tė, andaj i nėnshtrohem kėsaj kėshille.” Kjo nėnkupton shkelje tė betimit tė saj, kėshtuqė, i liroi 40 robėr si kefaret (shpagim nė rast tė shkeljes sė betimit).
Njėherė Ajshja r.a. po agjėronte dhe kishte vetėm njė copė buke pėr tė bėrė iftar. Njė lypės erdhi tek ajo dhe i kėrkoi diēka pėr t’i dhėnė. Ajo ia dha atė copė buke tė vetme, ndėrsa ajo pastaj bėri iftar me ujė.
Ajshja r.a. falte shumė. Ajo nuk kishte aspak armiqėsi madje as edhe ndaj armiqve tė vet. Vėllau i saj Muhamed ibn Ebu Bekri ishte vrarė nga Muavija – djali i Hatixhės, por ajo ia fali atij.
Ajshja r.a. tregonte vėmendje pėrkatėse pėr ēdo person. Njėherė erdhi njė lypės dhe ajo i tha tė shkojė. Njė ditė tjetėr erdhi njė udhėtar i veshur mirė dhe i tha se ishte i uritur. Ajo i ofroi ushqim dhe ujė. Njerėzve nuk u pėlqeu ky ndryshim sjelljesh. Ajo mė pastaj nė sqarim tė kėtij qėndrimi tha: “Profeti s.a.v.s. pat thėnė se njerėzit duhet trajtuar nė bazė tė rangut dhe meritave tė tyre.”
Ajshja r.a. ishte zemėrgjerė dhe e mėshirshme. Njėherė Ebu Zubejri ia dėrgoi asaj 100.000 dirhem si dhuratė. Atė ditė ajo po agjėronte. Paratė qė i mori nga Ebu Zubejri menjėherė ua shpėrndau tė varfėrve. Nė mbrėmje, nė kohėn e iftarit, shėrbėtorja e saj i tha: “Oj nėnė e besimtarėve! Pse nuk i ruajte tė paktėn disa tė holla pėr tė blerė pak ushqim pėr iftarin tėnd?” Ajshja r.a. iu pėrgjigj: “Pėrse nuk ma kujtove nė atė kohė? {d.m.th atėbotė nuk ka menduar pėr vete, por e ka parė tė arsyeshme qė ato tė holla menjėherė t’ua shpėrndajė tė varfėrve (sh.p.)}.
Nė luftėn e Hendekut ishin tė rrethuar nga tė gjitha anėt prej pabesimtarėve. Rreziku prej sabotimit nga ana e ēifutėve tė Medines ishte gjithashtu i pashmangshėm, por ajo e vėshtronte terenin e hendekut edhe atė pa pasur pikė frike. Pėrveē kėsaj, edhe nė luftėn e Uhudit ajo i pajiste ushtarėt me ujė dhe i mjekonte tė plagosurit.
Ajshja r.a. posedonte shumė virtyte tė mira. Si rezultat i kėtyre virtyteve, ajo konsiderohej si njeriu mė i mirė prej shoqėruesve tė profetit, paqja dhe mėshira e All-llahut qoftė mbi tė! Ajo dallohej pėr dituri, intelegjencė dhe miqėsi tė ngushtė me profetin s.a.v.s. edhe atė mė shumė se ēdokush tjetėr, pėrveē babait tė saj (Ebu Bekrit). Historia njeh shumė ngjarje qė e argumentojnė superioritetin e saj ndaj tė tjerėve.
Njė ditė tė pranishmėve u tha: “Unė kam 10 cilėsi, tė cilat mė japin pėrparėsi ndaj grave tjera tė profetit, paqja dhe mėshira e All-llahut qoftė mbi tė:
1) Unė jam femra e vetme qė jam martuar pėr profetin s.a.v.s. si e virgjėr.
2) Unė jam e vetmja, qė tė dy prindėrit i kam pasur prej migruesve pėr shkak tė Islamit.
3) Unė isha ajo qė All-llahu i Lartėsuar, drejtpėrsėdrejti, mė justifikoi dhe e dėshmoi pafajėsinė time kur unė isha e akuzuar pėr diēka tė pabėrė nga unė.
4) Unė u zgjodha prej Xhibrilit a.s. qė tė personifikohesha nga ai dhe ai (Xhibrili a.s.) nė atė formė, shkoi te profeti s.a.v.s. dhe i propozoi qė tė martohet me mua.
5) Unė, shpesh qėndroja para profetit s.a.v.s kur ai falte namaz.
6) Unė isha nė prani tė profetit s.a.v.s. kur atij i vinte Shpallja.
7) Unė, pėr dallim nga tė tjerat, lahesha sė bashku me profetin, paqja dhe mėshira e All-llahut qoftė mbi tė!
8) Unė isha e fundit qė do tė vizitohesha nga profeti s.a.v.s. para se ai tė ndėrronte jetė.
9) Unė isha ajo qė e mbajta trupin e profetit s.a.v.s. nė gjoksin tim, kur shpirti i tij tanimė i kishte dalur prej trupit.
10) Unė u nderova qė kufoma e profetit s.a.v.s. tė jetė e varrosur nė dhomėn time.
Ka shumė hadithe tė profetit s.a.v.s. dhe libra tė shumta qė vėrtetojnė se s’ka pasur asnjė grua tė profetit s.a.v.s me aq shumė virtyte sa Ajshja, All-llahu qoftė i kėnaqur prej saj! Profeti s.a.v.s. pat thėnė: “Ajshja r.a. ėshtė superiore ndaj grave tjera sikurqė tharidi (njė lloj gjelle qė bėhet nė Arabi) ėshtė superior ndaj ushqimeve tjera.”
Njė njeri prej gjeneratės pas profetit s.a.v.s. ka thėnė: “I kam parė shumė shokė tė profetit s.a.v.s. qė e pyetnin Ajshen r.a. pėr ēėshtje tė rėndėsishme tė fesė.”
Imam Zuhri thoshte: “Dituria e Ajshes r.a. ėshtė mė e mirė sesa gjithė dituria e akumuluar e tėrė grave tė profetit s.a.v.s. dhe e tėrė muslimanėve tjerė.” Njė herė Ebu Musa Ehrari pat thėnė: “Ne, qė ishim nė prani tė profetit s.a.v.s. vetėm njė herė, asnjėherė nuk hezitonim ta pyesnim Ajshen r.a. pėr ēėshtje fetare dhe ajo me pėrpikmėri na jepte pėrgjigje dhe na udhėzonte.”
Urve ibn Zubejri thoshte: “Ajo ishte superiore nė logjikėn fetare, nė medicinė dhe nė poezi. Ajo kishte memorje tė mrekullueshme.
Ebu Selma ibn Abdurrahman ibn Auf thoshte: “S’kam parė dijetar mė tė mirė tė Sunnetit tė profetit s.a.v.s. sesa Ajshja, All-llahu qoftė i kėnaqur prej saj! Ajo dintė t’i interpretojė ajetet kur’anore nė mėnyrė shumė perfide.”
Njė citat i ‘Ata ibn Rebah thotė: “Ajshja ishte teologe e mrekullueshme dhe mendimtare e shquar.”
Njė herė Muavija r.a. kishte pyetur: “Kush ėshtė teologu mė i madh i kohės sonė?” Tė pranishmit i thanė: “Ti je ai o i nderuar!” Muavija r.a. pastaj i tha: “A mund tė betoheni pėr kėtė qė po e thoni?” Njėri prej tyre tha: “Jo, (nuk mund tė betohemi) pasi nuk ėshtė askush mė i mirė sesa Ajshja.”
Padyshim qė Ajshja r.a. ishte bashkėshortja mė e dashur te profeti s.a.v.s. dhe e ajo u mundua qė tė pėrfitojė sa mė shumė dituri dhe udhėzim prej tij. Kishte edhe tė tjera (gra tė profetit s.a.v.s.) qė kishin afėrsi tė ngjajshme me profetin, paqja dhe mėshira e All-llahut qoftė mbi tė, por asnjė prej tyre nuk mundte t’i interpretojė gjėrat mė mirė se ajo. Ajo mundej tė depėrtonte nė thellėsinė e problemeve aty pėr aty, pėrderisa tė tjerėt nuk mundnin ta bėnin kėtė gjė.
Ajshja r.a. kishte njė logjikė tė thellė. Ėshtė i njohur mendimi qė njerėzit sa mė tė aftė tė jenė nė aspektin mendor, janė mė tė prirur pėr ateizėm e mosbesim dhe si rezultat i racionalizimit tė ēdo problemi, ata bėhen pre e teorive tė ndryshme botėrore. Megjithkėtė, edhepse Ajshja r.a. ishte njė person me intelekt tė rrallė, ishte qė mė sė shumti dituri nė jurisprudencė n islame dhe mė sė shumti ishte qė kultivonte dashuri pėr Islamin. Koncepti i ndotur pėr Islamin qė mbretėronte nė atė kohė nė Arabinė Saudite, ishte i pėrmbushur me paragjykime tė fėlliqta. Njerėzit e thjeshtė mbanin hajmali pėr t’u mbrojtur prej belave dhe pėr t’i zgjidhur problemet. Gratė e asaj kohe me zell i praktikonin kėto punė. Ajshja r.a. i urrente paragjykimet, duke u bazuar nė atė se vetėm All-llahu i Lartėsur ka tė drejtė ta dėnojė apo ta shpėrblejė dikė. Ajo luftonte papėrkulshėm kundrejt kėtyre ligėsive shoqėrore. Njė herė ajo e pa njė brisk rroje pranė shtratit tė njė fėmije. U hidhėrua shumė dhe e ndaloi atė duke thėnė: “Profeti s.a.v.s. ishte kundėr tė gjitha hajmalive!”
Kjo ngjarje i jep hov pėr ecje pėrpara orientimit pėrparues tė Islamit. Vetėm injorantėt bėhen pre e kėtyre paragjykimeve, pasi kėto paragjykime muslimanin e ēojnė madje deri nė mosbesim. Muslimani i vėrtetė beson se ēdo e mirė apo e keqe vjen mund tė ndodhė vetėm me lejen e All-llahut tė Lartėsuar. Gratė duhet tė jenė mė tė kujdesshmet dhe nuk duhet t’u dorėzohen kėtyrė ligėsive.
Ajshja r.a. ka transmetuar mė tepėr se 2.250 hadithe. Jeta e saj zgjati 63 vite. Gjatė jetės sė saj nuk ėshtė shėnuar dikund qė ajo ka bėrė ndonjė lajkė. I urrente lajkat dhe lajkatarėt. Nė kohėn kur ishte e sėmurė nga sėmundja e fundit (prej sė cilės edhe ndėrroi jetė), Abdullah ibn Abasi kėrkoi nga leje nga jo qė ta vizitojė, mirėpo ajo refuzoi, sepse e dinte qė ai do ta lavdėrojė atė. Me insistim tė nipave tė saj, ajo e lejoi Andullahun pėr ta vizituar. Me tė hyrė Abdullahu nė shtėpi tė saj, ia filloi tė thojė lavdata, e ajo i tha: “O ibn Abas, mė lėr tė qetė dhe mos u mundo tė bėsh kėsi punė! Betohem nė All-llahun se mė shumė kisha dashur qė tė kisha qenė gur.”
Madhėshtia e Ajshes r.a. mund tė njihet nga fakti se ēdoherė kur dikush e vizitonte gjatė sėmundjeve fatale tė saj, ajo thoshte: “Falėnderimet i takojnė vetėm All-llahut, mirė po ndjehem.”
Ajshja r.a. ndėrroi jetė gjatė udhėheqjes sė Muavijės, All-llahu qoftė i kėnaqur prej tij, nė muajin Ramazan. Atė natė fenerė tė panumėrueshėm ishin tė ndezur nė qytetin e Medines dhe kishte tepėr gra nėpėr rrugė. Njė i huaj e pyeti Ubejd ibn Kumejrin: “Kush ėshtė lėnduar me vdekjen e Ajshes?” Ai iu pėrgjigj: “Gjithė ata qė e konsiderojnė atė nėnė! E ajo ishte nėnė e gjithė besimtarėve.” Nė testamentin qė e kishte lėnė, kishte thėnė se dėshironte tė varrosej nė atė natė qė kishte vdekur, kėshtuqė atė natė, menjėherė pasi vdiq, u varros. Ebu Hurejra ishte ai qė ia fali namazin e xhenazes, ndėrsa Abdullah ibn Muhammed ibn Abdurrahmani dhe Abdullah ibn Abdurrahmani e lėshuan trupin e saj nė varr. All-llahu qoftė i kėnaqur prej Ajshes r.a. dhe na bashkoftė neve me tė nė Xhennetul Firdews!
|